Project Description
تاثیر ریاست جمهوری ترامپ بر هفت حوزه صنعتی
انتخاب «دونالد ترامپ»، به عنوان رئیس جمهور آینده آمریکا جهانیان را در بهت و حیرت شدیدی فرو برد؛ شاخص های بسیاری از بازارهای جهانی همزمان با اعلام نتایج انتخابات سقوط کرد، درخواست برای مهاجرت از آمریکا به کانادا افزایش یافت، گروه های طرفدار محیط زیست و حقوق زنان به شدت ناامید شدند. اما در مقابل ارزش سهام صنایع سنگین، نفت و گاز و صنایع دفاعی روندی مثبت را در پیش گرفت. «توماس هیث» تحلیل گر روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در پرونده مفصلی به بررسی تأثیرات اقتصادی حضور ترامپ در رأس هرم قدرت پرداخته و در این پرونده کاهش دادن مقررات محدود کننده و نگاه به داخل را برجسته ترین ویژگی رویکرد ترامپ به اقتصاد و صنایع مهم عنوان می کند.
صنایع حفاری نفت، لوله های گاز، زغال سنگ، بانک ها، صنایع دارویی، صنایع تولیدی و صنایع دفاعی، حوزه هایی هستند که احتمالاً در دوران ترامپ وضعیت بهتری را تجربه خواهند کرد؛ ترامپ اعلام کرده که بر قواعد استخراج زغال سنگ و استحصال نفت متمرکز خواهد شد. جاده ها و پل های زیادی را بازسازی خواهد کرد، قانون داد – فرانک را کنار خواهد گذاشت و قانون مراقبت مقرون به صرفه را لغو می کند؛ چنانچه رئیس جمهور منتخب بخواهد شعار خود مبنی بر بازنگری در توافق های تجاری را عملی کند، بازنده بزرگ این روند البته تجارت خارجی آمریکا خواهد بود. ترامپ در شمر معدود رئسای جمهور آمریکا به حساب می آید که از پیش زمینه ای غنی در حوزه تجارت و کارآفرینی برخوردار است. البته موفقیت های ترامپ در حوزه تجارت، فی نفسه مبین شایستگی و توانمندی وی برای تصدی ریاست اجرایی ملت آمریکا نیست.
«هری ترومن»، که به زعم بسیاری از مورخان یکی از روئسای جمهور موفق ایالات متحده به حساب می آید، پیش از ورودش به کاخ سفید در دهه 1920 یک فروشگاه لباس را در شهر کانزاس اداره می کرد و به زودی ورشکست شد. «وارن هاردینگ»،دیگر رئیس جمهور آمریکا صاحب امتیاز یک روزنامه در ایالت اوهایو بود، با این حال به عنوان یکی از فاسد ترین دولتمردان از او یاد می شود. «هربرت هوور» نیز میلیاردها دلار سرمایه در صنعتِ معادن آمریکا تولید کرده بود، با وجود تجربه غنی در عرصه مدیریت صنعتی، نتوانست در دوران ریاست جمهوری اش، اقتصاد آمریکا را از گرفتار شدن در بحران رکودی نجات دهد.
چند رئیس جمهور دیگر آمریکا هم (از جمله روزولت و کندی) ثروت موروثی زیادی داشتند و بدون اینکه رنج سخت کار کردن را به خود بدهند می توانستند از ثروت خود برای پیگیری اهداف سیاسی استفاده کنند. بوش پدر و پسر هر دو به طور خانوادگی متمول بودند و در زمینه صنایع نفتی ایالت تگزاس فعالیت می کردند. البته جورج بوشِ پسر در زمینه ورزش های حرفه ای ایالت تگزاس موفق تر عمل کرده تا در صنایع نفت.
ترامپ اما 3.7 میلیون دلار از دارای اش را در آشفته بازار املاک و مستغلات نیویورک به دست آورده است. برخی از دیگر دارایی های او – از حوزه انرژی گرفته تا تجارت و فاینانس – در دوران کارزار انتخاباتی منتشر شد. در مجموع گفته شده که 500 شرکت مختلف به نام ترامپ به ثبت رسیده است. «تیم لومان»، استاد فاینانس دانشگاه نوتردام معتقد است: «بی شک صنایع دفاعی، حمل و نقل و انرژی با روی کار آمدن ترامپ دوره شکوفایی را تجربه خواهند کرد. همچنین شرکت های استخراج زغال سنگ بیشتری در بازار وجود داشت، بازارِ این حوزه نیز پرسودتر از قبل می شد.» همچنین «جان انگلر»، فرماندار سابق میشیگان از حزب جمهوری خواه و رئیس انجمن میزگرد بازرگانی (از شرکت های بزرگ آمریکایی) اعلام کرده که ترامپ احتمالاً پروژه های ساختمانی را چندین برابر بیشتر خواهد کرد. انگر همچنین معتقد است: «همه کسب و کارها از آن دسته که در حوزه محیط زیست فعال هستند تا فاینانس و تا حوزه سلامت، تحت تأثیر تغییری که در سیاست های واشنگتن به وجود می آید قرار می گیرند. انتظار دارم همه کسب و کارهای کوچک و بزرگی که اکنون در مضیقه قرار دارند، با قوانین جدید نجات پیدا کنند.» انگلر همچنین معتقد است که اصلاح قوانین مالیاتی می تواند به زودی به تولید مشاغل جدید منجر شود و به ایالات متحده اجازه دهد که میلیاردها دلاری که در سرزمین های دور دست برای پیشبرد ماجراجویی های دولت آمریکا هزینه می شود را دیگر بار به چرخه اقتصاد داخلی این کشور بازگردانند. ترمیم نظام مالیاتی مخدوش فعلی از جمله گام های اساسی است که به رشد اشتغال می انجامد. همه چیز از اداره حمایت از مصرف کنندگان تا محدودیت های سلامت در قانون درمان مقرون به صرفه مورد بازبینی قرار خواهد گرفت؛ یا اصلاح می شود و یا لغو. او همچنین پیش بینی می کند که تلاشی فراحزبی برای توسعه زیرساختها در دولت ترامپ با نقش آفرینی بیشتر بخش خصوصی همراه خواهد شد اما سیاست «هیلاری کلینتون» استفاده بیشتر از توش و توان عمومی برای این مهم بود.
اختصاص بودجه بیشتر به این بخش ها از سوی دیگر بر حوزه هایی که اولویت پایین تری دارند، تأثیر منفی خواهد گذاشت؛ شرکت های فناوری اطلاعات سلامت که به واسطه سیاست «اوباماکِر» تقویت شده بودند، اولین قربانیان این تغییر مسیر خواهند بود. همچنین تولیدات خارجی، به ویژه آن دسته که در مکزیک مستقر هستند تأثیراتی منفی دریافت می کنند. انتظار می رود ارزش سهام خودروسازان ژاپنی که در مکزیک استقرار یافته و به امر صادرات خودرو به ایالات متحده اشتغال دارند نیز افت کند.
همچنین لومان افزود: «ترامپ قادر به تغییر قواعد ناظر بر مالیات بر تجارت است، این اصلاحات کلیه شرکت هایی که سرمایه های هنگفتی در خارج از مرزهای آمریکا دارند را متأثر می سازد. او درصدد است شرکت های آمریکایی را به بازگرداندن دارایی هایشان به خانه تشویق کند. برای مثال اپل حدود 200 میلیارد دلار سرمایه خارجی دارد. سود سهام آنها بر مبالغ هنگفتی بالغ می شود و بهتر است این سرمایه درون آمریکا اقتصاد را رونق دهد تا در جهت منافع ژاپنی ها به چرخش دربیاید.»
البته اگر سیاست های ترامپ همچنانکه برخی منتقدان می‌گویند به رکود یا بی ثباتی زیاد بازار منجر شود، ممکن است همه این تحلیل ها نسبت فعلی با واقعیت را از دست بدهند. تحلیل گران حوزه مالی روزنامه واشنگتن پست پیش بینی های خود را درباره تأثیرات اولیه ترامپ بر حوزه های مختلف اقتصاد آمریکا به صورت زیر می دانند:
صنایع دفاعی
ترامپ اعلام کرده که قصد دارد ارتش و نیروهای دریایی را بزرگتر کند، کشتی های بیشتری برای نیروی دریایی بسازد و جت های زرادخانه نیروی هوایی را افزایش دهد . همچنین زرادخانه هسته ای آمریکا را مدرنیزه کند. یک روز پس از انتخابات ارزش سهام صنایع دفاعی افزایش یافت و پیمانکاران برجسته این حوزه نظیر «لاکهید مارتین»، «بی اِی ایی سیستمز» و «ریتون» سودهای کلانی به جیب زدند. «لورن تامپسون»، مشاور صنایع دفاعی – که با بسیاری از پیمانکاران برتر دفاعی همکاری دارد – معتقد است: «پیروزی ترامپ خبر خوبی برای صنایع دفاعی بود، به خصوص وقتی با تسلط جمهوری خواهان بر اکثریت مجلس نمایندگان و سنا همراه شد.»
تامپسون می افزاید که سیاست توسعه ارتش با منافع بی اِی ایی سیستمز و «جنرال داینامیکس» و نیز هلیکوپتر سازانی همچون «بوئینگ» و لاکهید مارتین است. همچنین شرکت های «نورثرن گوتمان» که به ساختن بمب افکن های جدید برای نیروی هوایی اشتغال دارد و نیز شرکتهای فعال در زمینه تولید زیردریایی مانند، جنرال داینامیکس و «هانتینگتون اینگال» برنده این روند خواهند بود. «مکنیز ایگلن»، تحلیل گر دفاعی موسسه امریکن اینترپرایز نیز تمرکز ترامپ بر تسلیحات را عامل رونق این حوزه می داند. او می افزاید: «این برای برنامه هایی مانند حملات مشترک جنگنده های اف 35 و نیز نور تاکتیکی مشترک و نیز کشتی های جنگی ساحلی و همچنین سازندگان ناوهای هواپیمابر خبر خوبی است.» ایگلن از سوی دیگر اعتراف می کند که «ترامپ با پیمانکاران عمده دفاعی سر سازش ندارد.» اما حالا مجبور است با آنها هماهنگ شود. «او مجبور است با این پیمانکارها کنار بیاید.» ایگلن همچنین برآورد می کند که ترامپ اختصاص 55 میلیارد دلارِ دیگر به صنایع دفاعی را وعده خواهد داد. اما مسئله مهم تر این است که این میزان منابع را از محل کدام سرمایه ها و یا درآمدها برداشت خواهد کرد!؟
کریستین داون پورت
نفت و زغال سنگ
پیروزی ترامپ مشاغل مرتبط با سوخت فسیلی نوید بخش مقررات زادیی، دسترسی بهتر به زمین های فدرال بیشتر و کاهش تعهدات زیست محیطی است. البته در مورد اینکه ترامپ درصدد بازسازی صنعت زغال سنگ بربیاید هنوز تردیدهای جدی وجود دارد. اما قطعاً سرمایه گذاران شرکت های فعال در حوزه تولید انرژی های تجدیدپذیر می توانند با طیب خاطر در انتظار کاهش یافتن تعهدات زیست محیطی و تغییرات اقلیم باشند. کلینتون وعده داده بود که برنامه انرژی پاک اوباما را اصلاح کند و نصب 500 میلیون واحد سلول خورشیدی جدید در سراسر کشور را در دستور کار خود قرار دهد. اما این قسم جاه طلبی ها به مذاق ترامپ چندان خوش نمی آید؛ او وعد داده بود که صنعت زغال سنگ را دوباره احیا کند.
به این ترتیب با پیروزی ترامپ، سهام شرکت «فرست سولار» (بزرگترین تولید کننده سلول های خورشیدی در آمریکا) 8 درصد افت کرد. شرکت «سان پاور» نیز با افت ارزش 12 درصدی روبرو شد و «وستاس ویند سیستم» که تولید کننده شناخته شده توربین های بادی است نیز 11 درصد افت ارزش سهام را تجربه کرد. از سوی دیگر سهام شرکت پیبادی انرژی، که بزرگترین استخراج کننده زغال سنگ در آمریکاست و چند سال پیش ورشکسته شده بود، بیش از 70 درصد رشد کرد. همچنین ارزش سهام شرکت وستمورلند نیز 17 درصد افزایش یافت. ریاست جمهوری ترامپ برای شرکت های حفاری صنعت نفت نظیر «کانتیننتال ریسورسز» نیز نعمت بزرگی است. همچنین «هارولد هام»، رئیس این شرکت مشاور ترامپ است.
انتظار می رود کابینه جدید سیاست مقررات زدایی در زمینه انتشار گاز متان از صنایع حفاری نفت و گاز، اُزن و سوخت های تجدیدپذیر را در پیش بگیرد. نتیجه این روند افزایش دسترسی شرکت های حفاری، معادن زغال سنگ و مراکز تولید الوار به زمین های فدرال خواهد بود.
استیون مافسون
صنعت بیمه
از منظر تحلیل گران اقتصادی پیروزی ترامپ بر کلینتون به معنای تغییر اولویت های قانونگذاری در حوزه اقتصاد است و این امر فعالان بخش بیمه اموال و تلفات را خوشنود ساخته است. «ناتینال وینسیک»، عضو انجمن بیمه اموال آمریکا و مشاور ترامپ معتقد است: «تصدی ترامپ بر امور دولت دست بخش بیمه اموال را بازتر می کند. بازنگری در قوانین فدرال با رویکرد تیم ترامپ به حذف قوانین محدودیت ساز می انجامد.» همزمان تسلط جمهوری خواهان بر کنگره نیز مزید بر علت شده و می تواند تحقق وعده های ترامپ را آسان تر سازد. «لیگ بوسی»، مدیر اجرایی انجمن بیمه آمریکا نیز افتادن قوای مجریه و مقننه آمریکا در دست حزب جمهوری خواه را نشانه امیدوار کننده ای برای کاهش قوانین و محدودیت های دست و پا گیر دانسته است. بوسی همچنین می گوید: «لایحه فرگوسن – مک کارن، مبنای مناسبی برای بازنگری در قوانین بیمه ای (اموال و تلفات) ایجاد کرده است و برای آغاز هرچه سریع تر اصلاحات می توان به آن استناد کرد.» این لایحه صنعت بیمه را از بخشی از قوانین فدرال مستثنی می کند. با حذف قواعد محدود کننده صنعت بیمه آمریکا بار دیگر می تواند به حالت رقابت درآمده و کیفیت خدماتی که بیمه شوندگان می شود ارتقا خواهد یافت.
جانل مارته
زیرساخت ها
ترامپ نوید برنامه بلندپروازانه ای را در مورد زیرساخت ها داده است. او اعلام کرده بزرگراه ها، پل ها، تونل ها، فرودگاه ها، مدارس و بیمارستان ها را بازسازی خواهد کرد. البته بخش مهمی از اقبال به او برآیند همین وعده هاست و بسیاری از شرکت های آمریکایی مایل به کمک به او هستند. «مارسیا هیل»، رئیس شرکت «آینده آمریکا» می گوید: «سرمایه گذاری در زیرساخت ها یک موتور محرکه نیرومند اقتصادی است که هم مشاغل جدیدی ایجاد می کند و هم رقابت اقتصادی را افزایش می دهد.» سهام تولید کنندگان تجهیزات زیرساختی مانند «کَت» و «جان دیر» در شب انتخابات افزایش یافتند. همچنین «یو اس استیل» هم از پیروزی ترامپ متنفع شد. در همین راستا برخی از دیگر کالاها نیز نظیر مس و روی و سیمان به دلیل کاربرد مستقیمشان در زیرساخت ها نیز افزایش قیمت شدیدی را تجربه کردند. «مارتین ریچنهاگن» مدیرعامل شرکت «آگکو» که در ایالت جورجیا مستقر است همزمان با اعلام نتایج اولیه انتخابات به بلومبرگ گفت: «افزایش سرمیاه گذاری در زیرساخت ها برای ما و صنعت ما عالی است.»
اشتیاق ترامپ به کاهش قوانین محدودیت ساز در نفت و گاز، به سرمایه گذاران زمینه پروژه های لوله کشی نفت و گاز امید و انگیزه بیشتری داده است. از سوی دیگر ارزش سهام شرکت «انرژی ترنسفر پارتنرز» که مالکیت خط لوله داکوتا اکسس را در اختیار دارد و ماه ها باعث اعتراض بومیان آمریکا و طرفداران محیط زیست شده بود، در پی اعلام نتایج انتخابات بیش از 14 دصد افزایش یافت. همچنین شرکت ترنس کانادا نیز درصدد است، رضایت ترامپ برای بازسازی خط لوله «کِی استون اکس ال» که اوباما نوامبر سال گذشته با آن مخالفت کرد را جلب کند.
با این همه بانک سرمایه گذاری «گلدمن ساکس» اعلام کرده که برنامه دولت جدید آمریکا برای افزایش هزینه های زیرساختی – که ترامپ گفته آن را بین 500 میلیارد دلار تا 1 هزار میلیارد دلار افزایش خواهد داد – تا نیمه دوم سال 2017 آغاز نخواهد شد.
استیون مافسون
املاک و مستغلات
برای نخستین بار در تاریخ، فعالان حوزه ساختمان سازی و بنگاه داری املاک تجاری شاهد ورود یکی از همصنفانشان به کاخ سفید هستند. البته اگرچه هنوز برای اطلاعات دقیق تر باید منتظر شروع به کار کابینه جدید بمانیم، اما خوشبینی هایی که درباره احتمال کاهش نرخ مالیات و نیز بهبود وضعیت جاده ها، پل ها و حمل و نقل عمومی و دیگر زیرساخت ها توسط ترامپ به وجود آمده به رونق نسبی این حوزه کم کرده است. «ردفین ریچاردسون»، اقتصاددان ارشد سازمان اطلاعات مسکن ردفین می گوید: «وقتی به اهمیت مسکن فکر کنیم، نتایج انتخابات دیگر عجیب به نظر نخواهد رسید. زیرا هر رأی دهنده یک مطالبه گر مسکن هم هست.» ریچاردسون همچنین گفت تعداد آمریکایی هایی که مالک خانه هایشان هستند که کمترین میزان از سال 1965 رسیده و میلیون ها آمریکایی هم اکنون بدون مسکن شخصی زندگی می کنند. مناطقی که ترامپ در آنها با اختلاف فاحش تری پیروز شده تعداد بیشتری از این افراد را در خود جای داده است. اگرچه بخش دیگری از شعارهای ترامپ در زمان کارزارهای انتخاباتی درباره جلوگیری از مهاجرت نیز ممکن است منافع سازندگان در شهرهای سانفرانسیسکو، میامی و نیویورک را به خطر بیندازد. ریچاردسون همچنین می گوید: «اگر آمریکا به انزواگرایی روی بیاورد و مرزهای خود را به روی جهان ببندد، تقاضاهای بین المللی برای برخورداری از مسکن لوکس آمریکایی هم کمتر می شود. با این حال ترامپ می داند که با کاهش دادن شمار مهاجران بخش مهمی از تقاضای بازار مسکن نیز از میان می رود.» در همین راستا «کریشنا رائو»، اقتصاددان شرکت مسکن «استریت ایزی» گفت: «گردش به داخل در زمین تجارت و مهاجرت می تواند رشد شرکت های برخی بخش ها را متوقف کند.» اما او نیز کاهش مقررات را از عوامل موفقیت ترامپ در انتخابات می داند: «ترامپ قهرمان مقررات زدایی است. بخش های مسکن و نیز انرژی نیز در دولت اوباما به شدت توسط مقررات محدود شده بود.»
جاناتان اوکانل
دانشگاه ها
در طول کارزار انتخاباتی ترامپ چندبار به اینکه تعداد دانشجوهای خارجی در دانشگاه های آمریکا زیاد است اشاره کرده بود. او همچنین گفته بود که به ویژه دانشجویان مکزیکی باید به کشورشان بازگردند. از سوی دیگر تیم او اعلام کرده بود مسئولیت دولتی در اعطای وام های دانشجویی در صورت ورود ترامپ به کاخ سفید به بانک منتقل خواهد شد. خود ترامپ نیز یک بار گفت: «دانشگاه ها از محل بازپرداخت وام های دانشجویی که فشار زیادی بر دانشجویان می آورد، درآمدهای هنگفتی به دست می آورند اما به جای اینکه آن را صرف اختصاص منابع بیشتر به خود دانشجویان کنند، این پول ها را حیف و میل می کنند.» تیم ترامپ نیز از فشار اقساط پرداختی بر دانشجویان انتقاد کرده بودند. ابتکار تنظیم بازپرداخت وام ها براساس نرخ درآمد دانشجویان و اختصاص حدود 12 درصد از درآمد ماهانه آنان به قسط وام از جمله دلایل اقبال گروه هایی از دانشجویان به ترامپ اعلام شده است. او همچنین گفته قانون معافیت مالیاتی برای دانشگاه هایی که از امکانتشان برای کاهش دادن هزینه های تحصیلی استفاده نکنند را لغو خواهد کرد. «سام کالویس»، استاد اقتصاد دانشگاه میشیگان و مشاور تبلیغاتی ترامپ نیز تمایل ترانپ به اعطای وام های دانشجویی گسترده تر و ارائه خدمات رایگان بیشتر به آنان خبر داده و معتقد است بازپرداخت بالای وام ها حتی در زمینه آزادی بیان نیز بر دانشگاه ها تاثیر منفی گذاشته است.
ریچارد دریو
خودروسازی
تا پیش از جدی شدن حضور ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری او علاقه چندانی به صعنت خودروسازی نشان نمی داد، اما در طول کارزار انتخاباتی به سران صنایع خودروسازی آمریکا نزدیک تر شد. از جمله «مارک فیلدز»، مدیر عامل شرکت فورد با ترامپ ارتباط نزدیکی برقرار کرد. یکی از زمینه های اصلی سیاست «بازگرداندن سرمایه های آمریکایی به خانه» خودروسازی بود که بخش مهمی از آن در مکزیکوسیتی مستقر است. با وجود احیای نسبی وضعیت خودروسازان پس از بحران مالی سال 2008، شرکت های بزرگ «جنرال موتورز» و «کرایسلر» در دوران اوباما به مرز ورشکستگی رسیدند. وضعیت این گروه از خودروسازان آمریکا اکنون قدری پیچیده شده است؛ آنها اگرچه از استقرار در مکزیکوسیتی رضایت نسبی دارند اما سهم اندک آنان از بازار خودروی آمریکا در دوره اوباما همواره چالشی جدی به حساب آمده است.
ترامپ در کارزار انتخاباتی خود وعده داده بود که درصورت انتخاب شدن به‌عنوان ریاست‌جمهوری آمریکا، به شرکت فورد برای بازگشت به کشور فشار بیاورد. از سوی دیگر روند بازار خودروی آمریکا به سیاست های نفتا نیز وابسته است. ترامپ چندین بار نفتا را بدترین پیمان طول تاریخ آمریکا دانسته و آن را عامل از دست رفتن فرصت های شغلی بی شماری در آمریکا و کمربند صنعتی «راست بلت» (یعنی ایالت‌های صنعتی نیویورک، پنسیلوانیا، ویرجینیای غربی، اوهایو، ایندیانا، میشیگان، ایلینوی، آیوا، ویسکانسین و بخش‌هایی از منطقه نیو انگلند) نامیده است.
از سوی دیگر گفته می شود ترامپ تولید ماشین های شاسی بلند را بیش از اتوموبیل های کوچک تشویق خواهد کرد. تیم ترامپ در اظهار نظری اعلام کرده بود: «اگر خودروسازان نمی‌توانند به سمت تولید حرکت کنند، باید به مونتاژ خودروهای مسافری رضایت دهند. این موضوع می‌تواند به رشد صعودی قیمت بنزین منجر شده و عادات خرید مشتریان را تغییر دهد.»
رِنا مرله
نویسنده: منصور براتی
منبع: ماهنامه پیشران (آینده‌پژوهی کسب‌وکار)/اردیبهشت‌ماه 96
دیدگاه خود را بنویسید